Κορνήλιος Καστοριάδης

Ο Καστοριάδης είχε θέσει με ιδιαίτερη δριμύτητα το θέμα του νοήματος αλλά και του μέλλοντος της καλλιτεχνικής δημιουργίας, πολύ προτού ξεσπάσει η διαμάχη για «την κρίση της σύγχρονης τέχνης». Η διάγνωσή του ήταν ζοφερή. Η παρούσα κατάρρευση της καλλιτεχνικής δημιουργίας είχε βαριές επιπτώσεις τόσο για το παρελθόν όσο και για το μέλλον. Για το παρελθόν, καθόσον «εκεί όπου δεν υπάρχει παρόν δεν υπάρχει ούτε και παρελθόν». Για το μέλλον, καθόσον «η ζωντανή μνήμη του παρελθόντος και ο σχεδιασμός ενός εκτιμημένου μέλλοντος εξαφανίζονται ταυτόχρονα».

Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται κείμενα αντιπροσωπευτικά του στοχασμού τού Καστοριάδη πάνω στην κοινωνία και στην πολιτική. Αναπτύσσονται, μεταξύ άλλων, σκέψεις του γύρω από την κρίση των δυτικών κοινωνιών, τα κινήματα της δεκαετίας του 1960, την αποσάθρωση της Δύσης, την Αθηναϊκή δημοκρατία και τα ερωτήματα που αυτή γεννά για το σήμερα, τη δημοκρατία ως διαδικασία και ως καθεστώς.

Τα κείμενα που περιέχονται σε αυτό το βιβλίο είναι οι διαλέξεις που έδωσε ο Κορνήλιος Καστοριάδης στην Ελλάδα (Αθήνα, Βόλο, Ρέθυμνο και Ηράκλειο) τον Φεβρουάριο του 1989. Το ευρύ φάσμα των θεμάτων που θίγονται διαφαίνεται και από τους τίτλους των ομιλιών, που είναι: «Το “τέλος της φιλοσοφίας”;», «Εξουσία, πολιτική, αυτονομία», «Η ψυχανάλυση και το πρόταγμα της αυτονομίας», «Τι σημαίνει επανάσταση;», «Το πρόβλημα της δημοκρατίας σήμερα» και «Η τεχνο-επιστήμη».

Ποτέ άλλοτε το καθήκον του φιλοσοφικού στοχασμού δεν υπήρξε τόσο βαρύ και τόσο δύσκολο όσο είναι σήμερα. Αυτός, πιθανότατα, είναι και ο λόγος που η εποχή μας σπεύδει να διακηρύξει το τέλος της φιλοσοφίας, το αδιέξοδο της μεταφυσικής ή την ανάγκη να υποταχθούμε όλοι στον Νόμο που αποκάλυψε ένας απρόσιτος Άλλος. Το βιβλίο αυτό, που συγκεντρώνει διάφορα κείμενα, συνεχίζει και εμβαθύνει τις σκέψεις που διατύπωσε ο Κορνήλιος Καστοριάδης στο έργο του Τα Σταυροδρόμια του Λαβυρίνθου.