Τόνιο Κραίγκερ

Ο Τόνιο Κραίγκερ κυκλοφόρησε στις αρχές του εικοστού αιώνα. Μια και κατά γενική ομολογία πρόκειται για το περισσότερο αυτοβιογραφικό έργο του Τόμας Μαν, η νουβέλα αυτή αποτελεί ένα είδος μαρτυρίας. Ο Τόνιο Κραίγκερ, όπως και οι όμοιοί του, νιώθει από πολύ μικρός τι σημαίνει να είσαι διαφορετικός. Είναι ένας καλλιτέχνης του εικοστού αιώνα που ζει μακριά απ’ τους ανθρώπους της δράσης, απ’ όλους αυτούς που στέκονται με τα δύο πόδια τους πάνω στη γη, που αναλώνονται μέσα στις υποθέσεις τους και προάγουν υλικά το περιβάλλον – όμως παραιτούνται απ’ το πνεύμα.

Στο μεταξύ ο κόσμος άλλαξε ριζικά, ακόμα και οι αστοί έχουν διαφοροποιηθεί, αλλά και οι καλλιτέχνες κάθε κατηγορίας δεν έχουν καμία σχέση μ’ εκείνους της εποχής του Τόμας Μαν. Τι έχει απομείνει λοιπόν απ’ αυτή τη νουβέλα και τι είναι εκείνο που την κάνει ακόμα τόσο ελκυστική; Πρώτα πρώτα η ποιητική της δύναμη και η μουσική της ποιότητα, που ελάχιστα έχουν φθαρεί. Όποιος ενδιαφέρεται να γνωρίσει το έργο του Τόμας Μαν, είναι αδύνατον να παρακάμψει το βιβλίο αυτό, γιατί περιέχει εν σπέρματι μερικά από τ’ αριστουργήματά του. Το χαρακτηριστικό όμως αυτής της νουβέλας που τη διαφοροποιεί από τα άλλα έργα του και την κάνει ακαταμάχητα γοητευτική είναι το στοιχείο της νοσταλγίας. Πρόκειται για μια πολυφωνική και πολύχρωμη νοσταλγία για τα απλά και συνηθισμένα, για τη ζεστή, ανθρώπινη φιλία, για τη χαμένη αθωότητα, τη φύση, την πατρίδα, τον έρωτα.