Αναζήτηση

Το βιβλίο αυτό συγκροτούν οι πέντε διαλέξεις, που έδωσε ο Κορνήλιος Καστοριάδης στη Θεσσαλονίκη και στην Αλεξανδρούπολη τον Μάρτιο του 1993 με τα εξής θέματα: «Η συμβολή της ψυχανάλυσης στην κατανόηση της γένεσης της κοινωνίας», «Παιδεία και δημοκρατία», «Αισχύλεια ανθρωπογονία και Σοφόκλεια αυτοδημιουργία του ανθρώπου», «Οικολογία και πολιτική» και «Ψευδοχάος, χάος και κόσμος». Πρόκειται για κείμενα που αναφέρονται σε θέματα που απασχολούν μόνιμα τον μεγάλο Έλληνα φιλόσοφο: οικολογία, πολιτική, σχέση ατομικής ψυχής και κοινωνικής θέσμισης, παιδεία και σύνδεση με την αρχαία ελληνική δημοκρατική παράδοση.

«Οι σελίδες αυτές δεν είναι αποσπάσματα από ένα ποίημα: θα έπρεπε να οδηγούν σε αυτό. Θα ήταν προσέγγιση (ενός ποιήματος) μακρινή και πάλι, εάν δεν επρόκειτο για ένα από τα πολυάριθμα πρόχειρα ενός κειμένου που θα είναι πορεία αργή, μετρημένη, προς το ποίημα (που είναι) δικαιολογία αυτού του κειμένου όπως το κείμενο θα είναι δικαιολογία της ζωής μου.»

Από τα κείμενα που παρουσιάζουμε εδώ τα τρία πρώτα αναφέρονται, με διαφορετικές αφορμές το καθένα, σε μορφές και πράγματα του Μεσοπολέμου, ενώ το τέταρτο («Η παρακώληση της λογοτεχνίας») ασχολείται με το ζήτημα της ελευθερίας του λόγου και τα όριά της μέσα στις διαδικασίες της σύγχρονης κοινωνίας, καθώς και με την ενδεχόμενη μοίρα των λογοτεχνικών ειδών μέσα σ’ αυτά τα όρια και αυτούς τους εμποδισμούς.

Τα δοκίμια του Όργουελ έχουν το χαρακτηριστικό ότι διέπονται από μιαν έντονα κριτική διάθεση η οποία όμως διόλου δεν παραμορφώνει το αντικείμενό της που το προσεγγίζει πάντα με άκρα ευαισθησία και προσληπτική ετοιμότητα. Έτσι π.χ. οι εκτιμήσεις του Όργουελ για το φαινόμενο Νταλί, για τον Έλιοτ, τον Μίλλερ, τον Λώρενς, τον Πάουντ, τον Τζόυς, μπορεί να έχουν όλη τη δριμύτητα μιας κριτικής εμφανώς «πολιτικής» καταγωγής αλλά καταφέρνουν, ακόμη και όταν έχουν ευκαιριακό ή παρεκβατικό χαρακτήρα, να συλλαμβάνουν, να συντηρούν και να υπερασπίζονται το καίριο και το τίμιο.

Ένα βιβλίο βίαιο που δεν αφήνει όρθιο, ούτε σέβεται τίποτα: τέχνη, πολιτική, ηθική, δυτικό πολιτισμό. Μέσα από τις σελίδες του, όπως λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας, «κάθε εικόνα δημιουργεί έναν κατακλυσμό» και είναι ίσως η στιγμή που ο Αραγκόν αρχίζει να περνάει από τον υπερρεαλισμό στο ρεαλισμό.

Ο Λύκος είναι μια ιστορία περιπέτειας, θανάτου και εκδίκησης, με σκοτεινή ατμόσφαιρα και έκδηλα γοτθικό χαρακτήρα. Κατά τη διάρκεια ενός δείπνου, ο οικοδεσπότης, ένας Γάλλος ευγενής, διηγείται την ιστορία δύο μακρινών του προγόνων, δεινών κυνηγών, η απόπειρα των οποίων να πιάσουν έναν λύκο είχε τραγική κατάληξη. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται και άλλα διηγήματα του Μωπασσάν, που φανερώνουν τη δεξιοτεχνία του στο λογοτεχνικό αυτό είδος.